Podsumowanie ofert Liczba ofert: 3. |
 | Bankructwo przedsiębiorstwa a wynagrodzenie firmy audytorskiej | ZAKŁADKA DO KSIĄŻEK GRATIS DO KAŻDEGO ZAMÓWIENIA | Staszkiewicz Piotr | SGH – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie |
| nieprzeczytane.pl | od 34.56PLN | ||
 Bankructwo przedsiębiorstwa a wynagrodzenie firmy audytorskiej | ZAKŁADKA DO KSIĄŻEK GRATIS DO KAŻDEGO ZAMÓWIENIA za 34.56 zł Cena: 34.56 zł Wstęp Na przestrzeni dziejów ludzkość wykształciła umiejętność komunikacji, czyliposługiwania się wiedzą, jej utrwalania i przekazywania, co stanowiło fundamentłączenia się jednostek w grupy. Podobny mechanizm pojawia się w przypadkuprzedsiębiorstwa, które wytworzyło własne sposoby porozumiewania się zotoczeniem, na przykład sprawozdawczość finansową. Sprawozdanie finansowe stanowi zagregowaną informację tworzoną wewnętrznieprzez daną firmę i udostępnianą publicznie w stałych okresach (z regułyrocznych). Tworząc je, przedsiębiorstwo nie uzyskuje - tak jak w przypadkuinformacji prasowej, reklamy czy komunikatu - dużej swobody wypowiedzi. Dziejesię tak, ponieważ zakres, sposób, dokładność i częstotliwość sprawozdawczościfinansowej są nie tylko dostępne publicznie, lecz także określane przezsuwerena . Stąd sprawozdanie finansowe, w przeciwieństwie do zarządczego(sporządzanego na użytek wewnętrzny), jest zrozumiałe dla zewnętrznegoodbiorcy, który na jego podstawie może podejmować decyzje finansowe. Co istotne, decyzje zewnętrznego odbiorcy mogą rzutować na sytuacjęprzedsiębiorstwa, które owo sprawozdanie sporządziło. Co za tym idzie - firmamoże próbować wpływać na odbiorcę przez zmianę informacji w sprawozdaniufinansowym. Wobec tego powyższa informacja niekoniecznie musi być uznana jakorzetelna. Nadużycie zaufania odbiorcy przez przedsiębiorstwo jest związane zasymetrią informacji między przedsiębiorstwem a jego otoczeniem. Najprostszym rozwiązaniem tego problemu byłoby zobowiązanieprzedsiębiorstwa do przedstawienia wszystkich informacji będących podstawąsprawozdania finansowego. Pomijającaspekt wykonalności takiego obowiązku, ujawnienie wszystkich informacjiwewnętrznych o danej firmie powodowałoby utratę jej zdolności do budowaniaprzewagi konkurencyjnej. Dlatego też przyjęto inne rozwiązanie, a mianowicie do relacjiprzedsiębiorstwo-odbiorca sprawozdania finansowego wprowadzono osobę trzecią,czyli biegłego rewidenta, który opierając się na zaufaniu przedsiębiorstwa iodbiorcy, przeprowadza badanie zgodności przedstawionych przez daną firmęsprawozdań finansowych z regułami publicznymi oraz danymi źródłowymi. Takaosoba, by rzetelnie wykonać powierzone zadania, musi mieć pełny dostęp dowszystkich informacji będących podstawą sprawozdania finansowego, ajednocześnie musi utrzymać w tajemnicy wiedzę o przedsiębiorstwie, by nienaruszyć gry rynkowej. W związku z tym niezwykle istotne jest ustalenie zarównoosoby, która będzie pełniła funkcję nadzorcy, jak i sposobu kontroli utrzymaniatajemnicy przez biegłego rewidenta. W tym rozwiązaniu trzeba także określić,kto i w jaki sposób powinien wynagradzać biegłego rewidenta za wykonaną pracę,ponieważ on sam staje się przedsiębiorcą . Stąd celem niniejszego opracowania jest poznanie naukowe kształtowania sięwynagrodzeń na rynku rewizji finansowej między przedsiębiorstwem a firmąaudytorską. W uproszczeniu biegły rewident za wykonaną pracę może być opłacany przezprzedsiębiorstwo lub przez użytkownika sprawozdania finansowego. Stronaodpowiedzialna za wynagrodzenie biegłego rewidenta będzie miała silnyekonomiczny bodziec do kształtowania jego zachowania. Jeżeli przedsiębiorstwopłaciłoby za usługi rewidenta, naruszałoby to zaufanie użytkownika, zaś jeślito odbiorca sprawozdania finansowego byłby odpowiedzialny za jego płacę,mogłoby to prowadzić do problemu określenia sposobu ustalenia ceny i uiszczenianależności. Użytkownicy sprawozdania finansowego nie stanowią jednorodnej grupy, wktórej to szczególną rolę odgrywa właściciel danego przedsiębiorstwa. Dostawcąkapitału dla firmy jest albo właśnie właściciel, albo kredytodawca. Właściciel,m.in. ze względu na kolejność zaspokajania roszczeń, przyjmuje na siebiewiększe ryzyko, zwłaszcza gdy nie pełni funkcji kierowniczej w danej jednostce(lub nie należy do zarządu). W konsekwencji w większości gospodarek światowychbiegły rewident wykonuje usługę weryfikacji na rzecz właścicielaprzedsiębiorstwa, które to staje się płatnikiem. Wówczas do relacji wewnętrznejmiędzy właścicielem a organem zarządzającym (agentem) należy dodać biegłegorewidenta, który mimo że działa na polecenie właściciela, to zostaje opłaconyprzez przedsiębiorstwo. W powyższym modelu to rynek kształtuje cenę usługi. Właścicielereprezentowani przez organy przedsiębiorstwa (zwykle radę nadzorczą lub walnezgromadzenie akcjonariuszy) wybierają świadczącą usługi rewizyjne firmęaudytorską, która w zamian za wynagrodzenie wydaje opinię, czy sprawozdaniefinansowe przedstawia rzetelny obraz sytuacji finansowej badanegoprzedsiębiorstwa. Wprowadzając ten model, zezwolono, by firmy audytorskie świadczyły na rzeczprzedsiębiorstw także inne usługi, co argumentowano tym, że biegły rewidentpod-czas badania uzyskuje wiedzę, która może być wykorzystana do poprawydziałalności danej jednostki oraz poprawy jakości samego badania. Przeciwnicytakiego rozwiązania wskazywali, że przyznanie prawa do świadczenia dodatkowychusług otwiera możliwość wywierania wpływu przez kierownika (zarząd) na opiniębiegłego rewidenta o sprawozdaniach finansowych. Jednak pierwszy argumentprzeważył. W konsekwencji firmy audytorskie działają na dwóch rynkach:rewizyjnym i pozarewizyjnym (doradczym,konsultingowym). Rynek rewizji finansowej nie jest duży, bo w skali światowej wynosikilkadziesiąt miliardów dolarów obrotu (Huw, 2013). Stanowi on jednak fundamentinfrastruktury informacyjnej gospodarki. Stąd jego zaburzenia przenoszą się nainne rynki i do świadomości publicznej, jak na przykład: Cendant (1998), Xerox(2000), Enron (2001), Adelphia (2002), WorldCom (2002) czy AIG (2004). Wobecpowyższego bezpieczeństwo i wiarygodność usługi rewizji finansowej, próczmechanizmu rynkowego, są zapewniane przez nadzór zarówno publiczny, jak iorganizacji zawodowych mających status izb zawodowych. Relacje między przedsiębiorstwami a ich firmami audytorskim stanowiąprzed-miot badań naukowych. Za prekursora w tej dziedzinie uważa się D.A.Simunica (1980), który pierwszy przedstawił ekonomikę funkcjonowania rynkuusług audytorskich. Postawiony przez niego problem badawczy dotyczył związkumiędzy jakością badania a wynagrodzeniem biegłego rewidenta. W późniejszych badaniach zwrócono uwagę, iż wynagrodzenie biegłegorewidenta nie jest jednorodne. Biegły rewident może świadczyć usługi(nierewizyjne lub pozarewizyjne) niezwiązane z badaniem sprawozdań finansowych.W związku z tym rozszerzono pierwotny problem D.A. Simunica, a mianowiciezaczęto zastanawiać się, czy istnieje związek między wynagrodzeniem za badaniesprawozdań finansowych a świadczeniem usług nierewizyjnych i jakością badania.W tym ujęciu badacze zwrócili uwagę na dwa podstawowe przypadki świadczeniausług nierewizyjnych. Po pierwsze, biegły rewident może wykonywać taką usługędla przedsiębiorstwa, w którym nie przeprowadzał rewizji. Po drugie, może onjednocześnie świadczyć usługi rewizyjne i nierewizyjne dla tej samej firmy.Związek między wynagrodzeniem za badanie sprawozdań finansowych a należnościąza usługi pozarewizyjne i jakością badania ma znaczenie przede wszystkim wdrugim przypadku. Dzięki podziałowi na usługi rewizyjne i nierewizyjne badacze odkryli kilkazależności. Po pierwsze, istnieje bodziec ekonomiczny, który sprawia, żeprzedsiębiorstwo kupując dodatkową usługę od biegłego rewidenta podczas badaniaprzez niego sprawozdań finansowych, może chcieć wpłynąć (przez ustaleniewielkości tego wynagrodzenia) na jego opinię. Po drugie, wynagrodzenie z tytułu badania sprawozdań finansowych ma innycharakter niż to za usługi nierewizyjne. Potrzeba rewizji finansowej pojawiasię cyklicznie, ponieważ przedsiębiorstwa tworzą co roku (lub częściej) nowesprawozdania. Zapotrzebowanie natomiast na usługi nierewizyjne występuje wsposób nieregularny. Dlatego też za zbadanie sprawozdania finansowego firmaaudytorska może liczyć na wynagrodzenie, które ma charakter renty. Po trzecie, podczas świadczenia przez rewidenta usług dla jednego przedsiębiorstwazarówno rewizyjnych, jak i nierewizyjnych zachodzi proces transferu wiedzy.Biegły rewident, aby prawidłowo zbadać daną jednostkę, musi zrozumieć iprzeanalizować zachodzące w niej procesy. Wykorzystując wnioski z badania, możewykonać on dodatkowe usługi, które podniosą sprawność działaniaprzedsiębiorstwa. Po czwarte, równoczesne świadczenie przez biegłych rewidentów usługrewizyjnych i nierewizyjnych sprawia, że firma audytorska działa na dwóchrynkach - rewizyjnym i doradczym (konsultingowym). Przy czym pierwszy z nichcharakteryzuje się nadzorem i ograniczonym dostępem, zaś drugi nie podlegakontroli. Stąd firma audytorska może wykorzystywać wiedzę o przedsiębiorstwieuzyskaną na rynku rewizji finansowej, by zdobyć przewagę konkurencyjną na rynkukonsultingowym (tzw. transfer konkurencji). Po piąte, związek między wynagrodzeniem z tytułu badań sprawozdańfinansowych i tym za pozostałe usługi niekoniecznie musi być jednoznaczny.Firmy audytorskie mogą ustalać łączne wynagrodzenie z tytułu zarówno rewizji,jak i innych usług. Pomimo szerokiego spektrum problemów badawczych podjętych przez różnychautorów w dotychczasowych badaniach nie brano pod uwagę sytuacji finansowejprzedsiębiorstwa, m.in. w kontekście jej wpływu na zakup dodatkowych usługfirmy audytorskiej. Przedsiębiorstwo znajdujące się w złej kondycji finansowejmoże wykorzystać nierewizyjne usługi biegłego rewidenta do jej poprawy.Przedsiębiorstwo zaś będące w dobrej sytuacji finansowej ma możliwość nabyciausługi nierewizyjnej, aby lepiej się rozwijać. Stąd decyzja o zakupie usługnierewizyjnych przez daną firmę może mieć bardziej złożony charakter. W istocietransfer wiedzy można podzielić na transfer wiedzy w obszarze operacyjnym(dotyczącym bieżącej działalności przedsiębiorstwa) i na transfer wiedzy wobszarze strategicznym (dotyczącym długookresowego kształtowania działalnościprzedsiębiorstwa). Wobec powyższego podstawowym problemem badawczym podjętym w tej książcejest określenie związku między wynagrodzeniem firmy audytorskiej a jakościąbadania sprawozdania finansowego i sytuacją finansową przedsiębiorstwa. Tak sformułowany problem badawczy wiąże się ze szczegółowymi pytaniami osposób określenia zarówno jakości badania, jak i sytuacji finansowejprzedsiębiorstwa. O jakości rewizji świadczą błędy w badaniu. Biegły rewident formułującopinię 0 sprawozdaniach finansowych, może pomylić się na dwa sposoby. Po pierwsze,może potwierdzić rzetelność sprawozdania, gdy w rzeczywistości jest ononierzetelne. Po drugie, może stwierdzić, że jest ono nierzetelne, choć taknaprawdę spełniało wszystkie wymogi. Błędy te mogą wynikać nie tylko zobiektywnej sytuacji, tj. zastosowanych metod weryfikacji, braku kompetencjirewidenta lub stopnia skomplikowania sprawozdania finansowego, lecz także zumyślnej lub nieumyślnej zmiany nastawienia osoby przeprowadzającej rewizję dooceny ustalonych faktów (związanej m.in. z obawą przed utratą usługdodatkowych), co należy traktować jako przejaw nierzetelności badania. Jednaksprawdzenie przez użytkownika sprawozdania finansowego, czy zmieniło sięnastawienie biegłego rewidenta, jest niemożliwe. Problem pomiaru zmiany nastawienia biegłego rewidenta wiąże się z ochronąinformacji o przedsiębiorstwie. Użytkownik sprawozdania finansowego, byustalić, czy opinia została wydana zgodnie z ustalonymi faktami, musiałby miećdostęp do dokumentacji biegłego rewidenta, która jest poufna. Na podstawie innych zdarzeń można pośrednio wnioskować, czy wypowiedźbiegłego rewidenta była obiektywna. Przykładowe zmienne stosowane wewcześniejszych analizach do uchwycenia jakości pracy biegłego rewidenta to:?typ opinii w zestawieniu z wynagrodzeniem firmy audytorskiej", ?korektabłędów w sprawozdaniach finansowych po wydaniu opinii", ?zmiana wydanejopinii przez rewidenta", ?wyniki kontroli podatkowych", ?powództwaodszkodowawcze" czy ?relacja między wielkością wynagrodzenia z tytułuusług rewizji finansowej i pozostałych usług". W tym badaniu przyjęto jakopunkt odniesienia typ wydanej opinii oraz wynagrodzenie biegłego rewidenta. Do oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa można zastosować różnemetody, na przykład: analizę wskaźników finansowych, informacji agencjiratingowych, ocenę sentymentu. Zarówno w praktyce gospodarczej, jak i wbadaniach naukowych w tym celu wykorzystuje się także modele ukazujące stopieńzagrożenia bankructwem. W konsekwencji główną hipotezę badawczą sformułowano wnastępujący sposób: poziom wynagrodzenia rewizyjnego jest uzależniony odpoziomu wynagrodzenia pozarewizyjnego, prawdopodobieństwa bankructwa i typuopinii. E.I. Altman (1968) został uznany za pioniera badań nad predykcjąbankructwa. W swojej przełomowej pracy przedstawił model, za pomocą któregoproste wskaźniki obliczone na podstawie sprawozdania finansowego sprowadzano dojednej wartości (określanej później jako wartość Z). W zależności od niejprzedsiębiorstwo przydzielano do grupy zagrożonej bankructwem albo o dobrejsytuacji finansowej. Badanie E.I. Altmana zainspirowało wielu badaczy, adyskusja o sposobach predykcji bankructwa jest wciąż wzbogacana o nowe wątki. Wdotychczasowych badaniach można wydzielić trzy obszary poszukiwań: a) teorii opisującej proces bankructwa, b) metody predykcji, c) najlepszego zbioru zmiennych do modelu. Zarówno w pierwotnym badaniu E.I. Altmana, jak i w późniejszych konstruowanomodele na podstawie danych empirycznych, których przeważającą część stanowiłydane finansowe nie tylko zaczerpnięte ze sprawozdań finansowych, lecz takżeobliczone na ich podstawie, jak na przykład wskaźniki finansowe. W uproszczeniusprawozdanie finansowe konkretnego przedsiębiorstwa mogło być opatrzonepozytywną lub inną opinią biegłego rewidenta. Wobec powyższego rzeczywistyobraz sytuacji finansowej danej firmy zależał od sprawozdania finansowego idołączonej opinii biegłego rewidenta. Jeżeli sprawozdanie opatrzono opinią innąniż pozytywna, to obliczone na jego podstawie wskaźniki finansowe mogą byćbłędne. Obliczenie prawidłowych wskaźników na podstawie nieprawidłowychsprawozdań finansowych jest albo niemożliwe z uwagi na naturę modyfikacji opiniiprzez biegłego rewidenta, albo wymaga korekty sprawozdań zgodnie z informacjamizawartymi w opinii. Wskazuje to na merytoryczne znaczenie jakości danych zesprawozdań finansowych do budowy i wykorzystania modeli predykcji. W konsekwencji użycie modelu opracowanego bez uwzględnienia problemujakości danych mogłoby prowadzić do błędnego określenia sytuacji finansowejprzedsiębiorstwa. Ponieważ zarówno w literaturze polskiej, jak i w światowejnie opracowano modelu, w którym uwzględniono by jakość danych, to z głównegoproblemu badawczego wyodrębniono ten problem jako techniczny. Polegał on naskonstruowaniu modelu predykcji, który służył do oceny sytuacji finansowejprzedsiębiorstwa przy uwzględnieniu jakości danych. Powyższe rozwiązanie jestinnowacyjne, gdyż w wybranym sprawnym modelu zastosowano zmienną ?wynik rewizjifinansowej". W konsekwencji należało ustalić zarówno kryteria, napodstawie których wybierano zmienne do modelu, jak i metodę estymacji, a takżesprawdzić, czy rzeczywiście zmienna ?opinia biegłego rewidenta" jestistotna statystycznie. Następnie użyć tego modelu, który spełnia powyższewymogi do określenia sytuacji finansowej badanego przedsiębiorstwa oraz dorozwiązania podstawowego problemu badawczego. W światowych badaniach nad modelami predykcji bankructwa wykorzystywanoopinię biegłego rewidenta zarówno jako jedną z potencjalnych zmiennych, jak iporównywano z nią wynik predykcji. W badaniach, w których brano pod uwagę wynikrewizji finansowej (czyli opinię biegłego rewidenta) jako zmienną składowąmodelu, uzyskano sprzeczne wyniki: w niektórych przypadkach była ona istotna, aw innych nie. Podobnie klasyfikacja danego przedsiębiorstwa na podstawie modeludo grupy o dobrej lub złej sytuacji finansowej nie pokrywała się z opiniami wydanymiprzez biegłych rewidentów na temat wiarygodności sprawozdania finansowego. Sprzeczności ustalone w poprzednich badaniach nie zostały rozstrzygnięte.Podobnie znaczenie jakości danych do oceny prawdopodobieństwa bankructwa niezostało w pełni poznane. Dlatego aby zastosować opisany powyżej model, należałotakże wyjaśnić możliwe przyczyny tychże rozbieżności. Wobec powyższego, by rozstrzygnąć kwestię związku między wynagrodzeniemfirmy audytorskiej a jakością badania sprawozdania finansowego i sytuacjąfinansową przedsiębiorstwa (podstawowy problem badawczy), trzeba określić,jakie znaczenie ma opinia biegłego rewidenta w procesie budowy i wykorzystaniamodelu predykcji bankructwa. Stąd sformułowano hipotezę pomocniczą: wynikrewizji finansowej nie jest istotny dla modelu predykcji bankructwa. Po uzyskaniu modelu uwzględniającego jakość danych poświęcono uwagępodstawowemu problemowi badawczemu. Poprzednie badania nad wpływemwynagrodzenia na jakość badania nie przyniosły jednoznacznych rozstrzygnięć, amianowicie - wyniki niektórych z nich potwierdziły związek międzywynagrodzeniem a rzetelnością biegłego rewidenta, podczas gdy inni badacze nieuzyskali empirycznego uzasadnienia takiej tezy. Rozwiązanie podstawowego problemu badawczego na gruncie naukowym maznaczenie dla sposobu kształtowania przez suwerena zasad postępowania na rynkuregulowanym. Stąd prezentowane badanie wnosi wkład do dyskusji nad sposobemorganizacji i nadzorowania tego rynku. W dalszej części książki przedstawiono podstawowy problem badawczy na tlerynku i badań ekonomicznych, ekonomikę rynku rewizji finansowej, przegląd metodpredykcji bankructwa, opis próby badawczej oraz wyniki badania i ich ocenę. W rozdziale pierwszym omówiono problem badawczy w kontekście zarówno rynkurewizji finansowej w Polsce, jak i jego umiejscowienia w przestrzeni badańekonomicznych. Kończy się on dyskusją dotyczącą siatki pojęciowej. Rozdział drugi dotyczy relacji wynagrodzenia firmy audytorskiej i jejniezależności (jakości badania). Po ukazaniu dyskursu naukowego sformułowanogłówną hipotezę badawczą. Rozdział trzeci poświęcono przeglądowi piśmiennictwa w zakresie predykcjibankructwa oraz rewizji finansowej. Rozdział ten otwiera dyskusja i systematykaprac nad predykcją w podziale na nurt teoretyczny i a-teoretyczny. Pozaprezentowaniu literatury światowej poruszającej opisywany wątek, omówionozakres prac w polskim piśmiennictwie. Studia nad modelami predykcyjnymi zostałyporównane z dorobkiem prac w zakresie rewizji finansowej. Na podstawiezestawienia podobieństw i różnic zaproponowano zarówno metodę, jak i pomocnicząhipotezę badawczą. Rozdział trzeci zamyka dyskusja na temat wyboru zmiennych domodelu oraz ich przegląd w kontekście prac polskich i światowych. W rozdziale czwartym Czytelnik znajdzie opis materiału statystycznego ispecyfikację modelu zastosowanego do weryfikacji głównej hipotezy badawczej. W rozdziale piątym przedstawiono wyniki badań zawartych w niniejszejksiążce i ich ocenę. Spis treści: Wstęp1. Problem badawczy na tle rynkurewizji finansowej i ekonomii1.1.Problem badawczy a rynek rewizji finansowej w Polsce1.1.1. Strukturarynku rewizji finansowej1.1.2.Zakres przedmiotowy badania1.2. Problembadawczy a nauki ekonomiczne1.2.1.Instytucjonalizm1.2.2.Przedsiębiorstwo i polityka ekonomiczna1.3.Siatka pojęciowa1.3.1.Rewizja finansowa, rewident oraz firma audytorska1.3.2.Sprawozdanie, raport i opinia biegłego rewidenta1.3.3.Upadłość a bankructwoPodsumowanie 2. Wynagrodzenie a niezależność firmyaudytorskiej2.1.Jakość badania a wynagrodzenie audytora2.2.Podstawowe modele wynagrodzenia audytora2.2.1. Mo del Simunica2.2.2. Model DeAngelo2.2.3. Przydatnośćmodeli Simunica i DeAngelo w polskich warunkach2.3.Pozarewizyjne wynagrodzenie firm audytorskich2.4.Modele usług rewizyjnych i pozarewizyjnych2.5. Lukabadawcza2.6.Metody stosowane w dotychczasowych badaniachPodsumowanie 3. Bankructwo badanego a rewizjafinansowa3.1. Ryshistoryczny3.2.Modele teoretyczne bankructwa3.2.1.Model jednookresowy3.2.2.Koncepcja modelu ruiny3.2.3.Model rynkowy3.2.4.Dekompozycja bilansu3.3.Wybrane metody stosowane do konstrukcji modeli prognozowania bankructwa3.3.1.Klasyfikacja metod3.3.2.Wielowymiarowa analiza dyskryminacyjna3.3.3.Analiza logitowa3.3.4.Zastosowanie metod predykcji bankructwa w badaniach światowych3.3.5.Wady i zalety modeli predykcji bankructwa3.4.Modele diagnostyczne w Polsce3.5.Sprawność modeli prognozowania bankructwa3.5.1.Sprawność I i II rodzaju3.5.2.Krzywe koncentracji3.6.Rewizja finansowa i prognozowanie bankructwa3.6.1.Kontynuowanie działalności przedsiębiorstwa3.6.2.Związek rewizji finansowej z predykcją bankructwa3.6.3.Hipoteza pomocnicza3.6.4.Model odniesieniaPodsumowanie 4. Koncepcja badania4.1.Jednorodność metodyki procesu rewizji4.2.Kryteria wyboru i metody wykorzystane do weryfikacji hipotez4.2.1.Kryteria wyboru metody modelowania - hipoteza pomocnicza4.2.2.Metoda weryfikacji hipotezy głównej4.3. DanePodsumowanie 5. Wyniki i wnioski5.1.Statystyki opisowe zmiennych5.2.Wyniki estymacji5.2.1. Weryfikacjahipotezy pomocniczej5.2.2.Weryfikacja hipotezy głównej5.3. Ocenawyników - hipoteza pomocnicza5.3.1.Strategia badania i trafność klasyfikacji modelu5.3.2.Opinia biegłego rewidenta a jej parametr w modelu5.3.3.Wielkość próby5.3.4.Data wniosku o upadłość a data ogłoszenia upadłości5.3.5.Wpływ założenia o jednorodności metodyki rewizji finansowej na jakość danych5.3.6.Wygaszanie obowiązku rewizji przed upadłością5.3.7.Wykorzystanie zmiennej Opinia do prognozowania prawdopodobieństwa bankructwa5.4. Ocenawyników - hipoteza główna5.4.1.Bankructwo a usługi firm audytorskich5.4.2.Perspektywa suwerena5.4.3.Praktyczne znaczenie wyników5.4.4.Wnioski - usługi pozarewizyjne5.5.Ograniczenia wyników5.6.Dalsze badaniaPodsumowanie ZakończenieBibliografiaWykaz tabel i rysunków Załącznik1. Zestawienie wybranych badań nad bankructwem publikowanych w dostępieotwartym w PolsceZałącznik2. Zestawienie wybranych badań nad rewizją finansową publikowanych w dostępieotwartym w PolsceZałącznik3. Zestawienie wybranych metod stosowanych do konstrukcji modeli prognozowaniabankructwaZałącznik4. Wybrane badania nad prognozowaniem bankructwa przedsiębiorstw w PolsceZałącznik5. Zestawienie zidentyfikowanych wskaźników finansowych zastosowanych do budowymodeli predykcji bankructwa wg badań J.L. Bellovara i in., A.I. Dimitrasa i in.oraz Y.M. Mensaha | |||
 | Bankructwo przedsiębiorstwa a wynagrodzenie firmy audytorskiej | Staszkiewicz Piotr | SGH – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie |
| profit24.pl | od 44.94PLN | ||
 Bankructwo przedsiębiorstwa a wynagrodzenie firmy audytorskiej za 44.94 zł Cena: 44.94 zł Wstęp Na przestrzeni dziejów ludzkość wykształciła umiejętność komunikacji, czyli posługiwania się wiedzą, jej utrwalania i przekazywania, co stanowiło fundament łączenia się jednostek w grupy. Podobny mechanizm pojawia się w przypadku przedsiębiorstwa, które wytworzyło własne sposoby porozumiewania się z otoczeniem, na przykład sprawozdawczość finansową. Sprawozdanie finansowe stanowi zagregowaną informację tworzoną wewnętrznie przez daną firmę i udostępnianą publicznie w stałych okresach (z reguły rocznych). Tworząc je, przedsiębiorstwo nie uzyskuje - tak jak w przypadku informacji prasowej, reklamy czy komunikatu - dużej swobody wypowiedzi. Dzieje się tak, ponieważ zakres, sposób, dokładność i częstotliwość sprawozdawczości finansowej są nie tylko dostępne publicznie, lecz także określane przez suwerena . Stąd sprawozdanie finansowe, w przeciwieństwie do zarządczego (sporządzanego na użytek wewnętrzny), jest zrozumiałe dla zewnętrznego odbiorcy, który na jego podstawie może podejmować decyzje finansowe. Co istotne, decyzje zewnętrznego odbiorcy mogą rzutować na sytuację przedsiębiorstwa, które owo sprawozdanie sporządziło. Co za tym idzie - firma może próbować wpływać na odbiorcę przez zmianę informacji w sprawozdaniu finansowym. Wobec tego powyższa informacja niekoniecznie musi być uznana jako rzetelna. Nadużycie zaufania odbiorcy przez przedsiębiorstwo jest związane z asymetrią informacji między przedsiębiorstwem a jego otoczeniem. Najprostszym rozwiązaniem tego problemu byłoby zobowiązanie przedsiębiorstwa do przedstawienia wszystkich informacji będących podstawą sprawozdania finansowego. Pomijając aspekt wykonalności takiego obowiązku, ujawnienie wszystkich informacji wewnętrznych o danej firmie powodowałoby utratę jej zdolności do budowania przewagi konkurencyjnej. Dlatego też przyjęto inne rozwiązanie, a mianowicie do relacji przedsiębiorstwo-odbiorca sprawozdania finansowego wprowadzono osobę trzecią, czyli biegłego rewidenta, który opierając się na zaufaniu przedsiębiorstwa i odbiorcy, przeprowadza badanie zgodności przedstawionych przez daną firmę sprawozdań finansowych z regułami publicznymi oraz danymi źródłowymi. Taka osoba, by rzetelnie wykonać powierzone zadania, musi mieć pełny dostęp do wszystkich informacji będących podstawą sprawozdania finansowego, a jednocześnie musi utrzymać w tajemnicy wiedzę o przedsiębiorstwie, by nie naruszyć gry rynkowej. W związku z tym niezwykle istotne jest ustalenie zarówno osoby, która będzie pełniła funkcję nadzorcy, jak i sposobu kontroli utrzymania tajemnicy przez biegłego rewidenta. W tym rozwiązaniu trzeba także określić, kto i w jaki sposób powinien wynagradzać biegłego rewidenta za wykonaną pracę, ponieważ on sam staje się przedsiębiorcą . Stąd celem niniejszego opracowania jest poznanie naukowe kształtowania się wynagrodzeń na rynku rewizji finansowej między przedsiębiorstwem a firmą audytorską. W uproszczeniu biegły rewident za wykonaną pracę może być opłacany przez przedsiębiorstwo lub przez użytkownika sprawozdania finansowego. Strona odpowiedzialna za wynagrodzenie biegłego rewidenta będzie miała silny ekonomiczny bodziec do kształtowania jego zachowania. Jeżeli przedsiębiorstwo płaciłoby za usługi rewidenta, naruszałoby to zaufanie użytkownika, zaś jeśli to odbiorca sprawozdania finansowego byłby odpowiedzialny za jego płacę, mogłoby to prowadzić do problemu określenia sposobu ustalenia ceny i uiszczenia należności. Użytkownicy sprawozdania finansowego nie stanowią jednorodnej grupy, w której to szczególną rolę odgrywa właściciel danego przedsiębiorstwa. Dostawcą kapitału dla firmy jest albo właśnie właściciel, albo kredytodawca. Właściciel, m.in. ze względu na kolejność zaspokajania roszczeń, przyjmuje na siebie większe ryzyko, zwłaszcza gdy nie pełni funkcji kierowniczej w danej jednostce (lub nie należy do zarządu). W konsekwencji w większości gospodarek światowych biegły rewident wykonuje usługę weryfikacji na rzecz właściciela przedsiębiorstwa, które to staje się płatnikiem. Wówczas do relacji wewnętrznej między właścicielem a organem zarządzającym (agentem) należy dodać biegłego rewidenta, który mimo że działa na polecenie właściciela, to zostaje opłacony przez przedsiębiorstwo. W powyższym modelu to rynek kształtuje cenę usługi. Właściciele reprezentowani przez organy przedsiębiorstwa (zwykle radę nadzorczą lub walne zgromadzenie akcjonariuszy) wybierają świadczącą usługi rewizyjne firmę audytorską, która w zamian za wynagrodzenie wydaje opinię, czy sprawozdanie finansowe przedstawia rzetelny obraz sytuacji finansowej badanego przedsiębiorstwa. Wprowadzając ten model, zezwolono, by firmy audytorskie świadczyły na rzecz przedsiębiorstw także inne usługi, co argumentowano tym, że biegły rewident pod-czas badania uzyskuje wiedzę, która może być wykorzystana do poprawy działalności danej jednostki oraz poprawy jakości samego badania. Przeciwnicy takiego rozwiązania wskazywali, że przyznanie prawa do świadczenia dodatkowych usług otwiera możliwość wywierania wpływu przez kierownika (zarząd) na opinię biegłego rewidenta o sprawozdaniach finansowych. Jednak pierwszy argument przeważył. W konsekwencji firmy audytorskie działają na dwóch rynkach: rewizyjnym i pozarewizyjnym (doradczym, konsultingowym). Rynek rewizji finansowej nie jest duży, bo w skali światowej wynosi kilkadziesiąt miliardów dolarów obrotu (Huw, 2013). Stanowi on jednak fundament infrastruktury informacyjnej gospodarki. Stąd jego zaburzenia przenoszą się na inne rynki i do świadomości publicznej, jak na przykład: Cendant (1998), Xerox (2000), Enron (2001), Adelphia (2002), WorldCom (2002) czy AIG (2004). Wobec powyższego bezpieczeństwo i wiarygodność usługi rewizji finansowej, prócz mechanizmu rynkowego, są zapewniane przez nadzór zarówno publiczny, jak i organizacji zawodowych mających status izb zawodowych. Relacje między przedsiębiorstwami a ich firmami audytorskim stanowią przed-miot badań naukowych. Za prekursora w tej dziedzinie uważa się D.A. Simunica (1980), który pierwszy przedstawił ekonomikę funkcjonowania rynku usług audytorskich. Postawiony przez niego problem badawczy dotyczył związku między jakością badania a wynagrodzeniem biegłego rewidenta. W późniejszych badaniach zwrócono uwagę, iż wynagrodzenie biegłego rewidenta nie jest jednorodne. Biegły rewident może świadczyć usługi (nierewizyjne lub pozarewizyjne) niezwiązane z badaniem sprawozdań finansowych. W związku z tym rozszerzono pierwotny problem D.A. Simunica, a mianowicie zaczęto zastanawiać się, czy istnieje związek między wynagrodzeniem za badanie sprawozdań finansowych a świadczeniem usług nierewizyjnych i jakością badania. W tym ujęciu badacze zwrócili uwagę na dwa podstawowe przypadki świadczenia usług nierewizyjnych. Po pierwsze, biegły rewident może wykonywać taką usługę dla przedsiębiorstwa, w którym nie przeprowadzał rewizji. Po drugie, może on jednocześnie świadczyć usługi rewizyjne i nierewizyjne dla tej samej firmy. Związek między wynagrodzeniem za badanie sprawozdań finansowych a należnością za usługi pozarewizyjne i jakością badania ma znaczenie przede wszystkim w drugim przypadku. Dzięki podziałowi na usługi rewizyjne i nierewizyjne badacze odkryli kilka zależności. Po pierwsze, istnieje bodziec ekonomiczny, który sprawia, że przedsiębiorstwo kupując dodatkową usługę od biegłego rewidenta podczas badania przez niego sprawozdań finansowych, może chcieć wpłynąć (przez ustalenie wielkości tego wynagrodzenia) na jego opinię. Po drugie, wynagrodzenie z tytułu badania sprawozdań finansowych ma inny charakter niż to za usługi nierewizyjne. Potrzeba rewizji finansowej pojawia się cyklicznie, ponieważ przedsiębiorstwa tworzą co roku (lub częściej) nowe sprawozdania. Zapotrzebowanie natomiast na usługi nierewizyjne występuje w sposób nieregularny. Dlatego też za zbadanie sprawozdania finansowego firma audytorska może liczyć na wynagrodzenie, które ma charakter renty. Po trzecie, podczas świadczenia przez rewidenta usług dla jednego przedsiębiorstwa zarówno rewizyjnych, jak i nierewizyjnych zachodzi proces transferu wiedzy. Biegły rewident, aby prawidłowo zbadać daną jednostkę, musi zrozumieć i przeanalizować zachodzące w niej procesy. Wykorzystując wnioski z badania, może wykonać on dodatkowe usługi, które podniosą sprawność działania przedsiębiorstwa. Po czwarte, równoczesne świadczenie przez biegłych rewidentów usług rewizyjnych i nierewizyjnych sprawia, że firma audytorska działa na dwóch rynkach - rewizyjnym i doradczym (konsultingowym). Przy czym pierwszy z nich charakteryzuje się nadzorem i ograniczonym dostępem, zaś drugi nie podlega kontroli. Stąd firma audytorska może wykorzystywać wiedzę o przedsiębiorstwie uzyskaną na rynku rewizji finansowej, by zdobyć przewagę konkurencyjną na rynku konsultingowym (tzw. transfer konkurencji). Po piąte, związek między wynagrodzeniem z tytułu badań sprawozdań finansowych i tym za pozostałe usługi niekoniecznie musi być jednoznaczny. Firmy audytorskie mogą ustalać łączne wynagrodzenie z tytułu zarówno rewizji, jak i innych usług. Pomimo szerokiego spektrum problemów badawczych podjętych przez różnych autorów w dotychczasowych badaniach nie brano pod uwagę sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, m.in. w kontekście jej wpływu na zakup dodatkowych usług firmy audytorskiej. Przedsiębiorstwo znajdujące się w złej kondycji finansowej może wykorzystać nierewizyjne usługi biegłego rewidenta do jej poprawy. Przedsiębiorstwo zaś będące w dobrej sytuacji finansowej ma możliwość nabycia usługi nierewizyjnej, aby lepiej się rozwijać. Stąd decyzja o zakupie usług nierewizyjnych przez daną firmę może mieć bardziej złożony charakter. W istocie transfer wiedzy można podzielić na transfer wiedzy w obszarze operacyjnym (dotyczącym bieżącej działalności przedsiębiorstwa) i na transfer wiedzy w obszarze strategicznym (dotyczącym długookresowego kształtowania działalności przedsiębiorstwa). Wobec powyższego podstawowym problemem badawczym podjętym w tej książce jest określenie związku między wynagrodzeniem firmy audytorskiej a jakością badania sprawozdania finansowego i sytuacją finansową przedsiębiorstwa. Tak sformułowany problem badawczy wiąże się ze szczegółowymi pytaniami o sposób określenia zarówno jakości badania, jak i sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. O jakości rewizji świadczą błędy w badaniu. Biegły rewident formułując opinię 0 sprawozdaniach finansowych, może pomylić się na dwa sposoby. Po pierwsze, może potwierdzić rzetelność sprawozdania, gdy w rzeczywistości jest ono nierzetelne. Po drugie, może stwierdzić, że jest ono nierzetelne, choć tak naprawdę spełniało wszystkie wymogi. Błędy te mogą wynikać nie tylko z obiektywnej sytuacji, tj. zastosowanych metod weryfikacji, braku kompetencji rewidenta lub stopnia skomplikowania sprawozdania finansowego, lecz także z umyślnej lub nieumyślnej zmiany nastawienia osoby przeprowadzającej rewizję do oceny ustalonych faktów (związanej m.in. z obawą przed utratą usług dodatkowych), co należy traktować jako przejaw nierzetelności badania. Jednak sprawdzenie przez użytkownika sprawozdania finansowego, czy zmieniło się nastawienie biegłego rewidenta, jest niemożliwe. Problem pomiaru zmiany nastawienia biegłego rewidenta wiąże się z ochroną informacji o przedsiębiorstwie. Użytkownik sprawozdania finansowego, by ustalić, czy opinia została wydana zgodnie z ustalonymi faktami, musiałby mieć dostęp do dokumentacji biegłego rewidenta, która jest poufna. Na podstawie innych zdarzeń można pośrednio wnioskować, czy wypowiedź biegłego rewidenta była obiektywna. Przykładowe zmienne stosowane we wcześniejszych analizach do uchwycenia jakości pracy biegłego rewidenta to: ?typ opinii w zestawieniu z wynagrodzeniem firmy audytorskiej", ?korekta błędów w sprawozdaniach finansowych po wydaniu opinii", ?zmiana wydanej opinii przez rewidenta", ?wyniki kontroli podatkowych", ?powództwa odszkodowawcze" czy ?relacja między wielkością wynagrodzenia z tytułu usług rewizji finansowej i pozostałych usług". W tym badaniu przyjęto jako punkt odniesienia typ wydanej opinii oraz wynagrodzenie biegłego rewidenta. Do oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa można zastosować różne metody, na przykład: analizę wskaźników finansowych, informacji agencji ratingowych, ocenę sentymentu. Zarówno w praktyce gospodarczej, jak i w badaniach naukowych w tym celu wykorzystuje się także modele ukazujące stopień zagrożenia bankructwem. W konsekwencji główną hipotezę badawczą sformułowano w następujący sposób: poziom wynagrodzenia rewizyjnego jest uzależniony od poziomu wynagrodzenia pozarewizyjnego, prawdopodobieństwa bankructwa i typu opinii. E.I. Altman (1968) został uznany za pioniera badań nad predykcją bankructwa. W swojej przełomowej pracy przedstawił model, za pomocą którego proste wskaźniki obliczone na podstawie sprawozdania finansowego sprowadzano do jednej wartości (określanej później jako wartość Z). W zależności od niej przedsiębiorstwo przydzielano do grupy zagrożonej bankructwem albo o dobrej sytuacji finansowej. Badanie E.I. Altmana zainspirowało wielu badaczy, a dyskusja o sposobach predykcji bankructwa jest wciąż wzbogacana o nowe wątki. W dotychczasowych badaniach można wydzielić trzy obszary poszukiwań: a) teorii opisującej proces bankructwa, b) metody predykcji, c) najlepszego zbioru zmiennych do modelu. Zarówno w pierwotnym badaniu E.I. Altmana, jak i w późniejszych konstruowano modele na podstawie danych empirycznych, których przeważającą część stanowiły dane finansowe nie tylko zaczerpnięte ze sprawozdań finansowych, lecz także obliczone na ich podstawie, jak na przykład wskaźniki finansowe. W uproszczeniu sprawozdanie finansowe konkretnego przedsiębiorstwa mogło być opatrzone pozytywną lub inną opinią biegłego rewidenta. Wobec powyższego rzeczywisty obraz sytuacji finansowej danej firmy zależał od sprawozdania finansowego i dołączonej opinii biegłego rewidenta. Jeżeli sprawozdanie opatrzono opinią inną niż pozytywna, to obliczone na jego podstawie wskaźniki finansowe mogą być błędne. Obliczenie prawidłowych wskaźników na podstawie nieprawidłowych sprawozdań finansowych jest albo niemożliwe z uwagi na naturę modyfikacji opinii przez biegłego rewidenta, albo wymaga korekty sprawozdań zgodnie z informacjami zawartymi w opinii. Wskazuje to na merytoryczne znaczenie jakości danych ze sprawozdań finansowych do budowy i wykorzystania modeli predykcji. W konsekwencji użycie modelu opracowanego bez uwzględnienia problemu jakości danych mogłoby prowadzić do błędnego określenia sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Ponieważ zarówno w literaturze polskiej, jak i w światowej nie opracowano modelu, w którym uwzględniono by jakość danych, to z głównego problemu badawczego wyodrębniono ten problem jako techniczny. Polegał on na skonstruowaniu modelu predykcji, który służył do oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa przy uwzględnieniu jakości danych. Powyższe rozwiązanie jest innowacyjne, gdyż w wybranym sprawnym modelu zastosowano zmienną ?wynik rewizji finansowej". W konsekwencji należało ustalić zarówno kryteria, na podstawie których wybierano zmienne do modelu, jak i metodę estymacji, a także sprawdzić, czy rzeczywiście zmienna ?opinia biegłego rewidenta" jest istotna statystycznie. Następnie użyć tego modelu, który spełnia powyższe wymogi do określenia sytuacji finansowej badanego przedsiębiorstwa oraz do rozwiązania podstawowego problemu badawczego. W światowych badaniach nad modelami predykcji bankructwa wykorzystywano opinię biegłego rewidenta zarówno jako jedną z potencjalnych zmiennych, jak i porównywano z nią wynik predykcji. W badaniach, w których brano pod uwagę wynik rewizji finansowej (czyli opinię biegłego rewidenta) jako zmienną składową modelu, uzyskano sprzeczne wyniki: w niektórych przypadkach była ona istotna, a w innych nie. Podobnie klasyfikacja danego przedsiębiorstwa na podstawie modelu do grupy o dobrej lub złej sytuacji finansowej nie pokrywała się z opiniami wydanymi przez biegłych rewidentów na temat wiarygodności sprawozdania finansowego. Sprzeczności ustalone w poprzednich badaniach nie zostały rozstrzygnięte. Podobnie znaczenie jakości danych do oceny prawdopodobieństwa bankructwa nie zostało w pełni poznane. Dlatego aby zastosować opisany powyżej model, należało także wyjaśnić możliwe przyczyny tychże rozbieżności. Wobec powyższego, by rozstrzygnąć kwestię związku między wynagrodzeniem firmy audytorskiej a jakością badania sprawozdania finansowego i sytuacją finansową przedsiębiorstwa (podstawowy problem badawczy), trzeba określić, jakie znaczenie ma opinia biegłego rewidenta w procesie budowy i wykorzystania modelu predykcji bankructwa. Stąd sformułowano hipotezę pomocniczą: wynik rewizji finansowej nie jest istotny dla modelu predykcji bankructwa. Po uzyskaniu modelu uwzględniającego jakość danych poświęcono uwagę podstawowemu problemowi badawczemu. Poprzednie badania nad wpływem wynagrodzenia na jakość badania nie przyniosły jednoznacznych rozstrzygnięć, a mianowicie - wyniki niektórych z nich potwierdziły związek między wynagrodzeniem a rzetelnością biegłego rewidenta, podczas gdy inni badacze nie uzyskali empirycznego uzasadnienia takiej tezy. Rozwiązanie podstawowego problemu badawczego na gruncie naukowym ma znaczenie dla sposobu kształtowania przez suwerena zasad postępowania na rynku regulowanym. Stąd prezentowane badanie wnosi wkład do dyskusji nad sposobem organizacji i nadzorowania tego rynku. W dalszej części książki przedstawiono podstawowy problem badawczy na tle rynku i badań ekonomicznych, ekonomikę rynku rewizji finansowej, przegląd metod predykcji bankructwa, opis próby badawczej oraz wyniki badania i ich ocenę. W rozdziale pierwszym omówiono problem badawczy w kontekście zarówno rynku rewizji finansowej w Polsce, jak i jego umiejscowienia w przestrzeni badań ekonomicznych. Kończy się on dyskusją dotyczącą siatki pojęciowej. Rozdział drugi dotyczy relacji wynagrodzenia firmy audytorskiej i jej niezależności (jakości badania). Po ukazaniu dyskursu naukowego sformułowano główną hipotezę badawczą. Rozdział trzeci poświęcono przeglądowi piśmiennictwa w zakresie predykcji bankructwa oraz rewizji finansowej. Rozdział ten otwiera dyskusja i systematyka prac nad predykcją w podziale na nurt teoretyczny i a-teoretyczny. Po zaprezentowaniu literatury światowej poruszającej opisywany wątek, omówiono zakres prac w polskim piśmiennictwie. Studia nad modelami predykcyjnymi zostały porównane z dorobkiem prac w zakresie rewizji finansowej. Na podstawie zestawienia podobieństw i różnic zaproponowano zarówno metodę, jak i pomocniczą hipotezę badawczą. Rozdział trzeci zamyka dyskusja na temat wyboru zmiennych do modelu oraz ich przegląd w kontekście prac polskich i światowych. W rozdziale czwartym Czytelnik znajdzie opis materiału statystycznego i specyfikację modelu zastosowanego do weryfikacji głównej hipotezy badawczej. W rozdziale piątym przedstawiono wyniki badań zawartych w niniejszej książce i ich ocenę. Spis treści: Wstęp 1. Problem badawczy na tle rynku rewizji finansowej i ekonomii 1.1. Problem badawczy a rynek rewizji finansowej w Polsce 1.1.1. Struktura rynku rewizji finansowej 1.1.2. Zakres przedmiotowy badania 1.2. Problem badawczy a nauki ekonomiczne 1.2.1. Instytucjonalizm 1.2.2. Przedsiębiorstwo i polityka ekonomiczna 1.3. Siatka pojęciowa 1.3.1. Rewizja finansowa, rewident oraz firma audytorska 1.3.2. Sprawozdanie, raport i opinia biegłego rewidenta 1.3.3. Upadłość a bankructwo Podsumowanie 2. Wynagrodzenie a niezależność firmy audytorskiej 2.1. Jakość badania a wynagrodzenie audytora 2.2. Podstawowe modele wynagrodzenia audytora 2.2.1. Mo del Simunica 2.2.2. Model DeAngelo 2.2.3. Przydatność modeli Simunica i DeAngelo w polskich warunkach 2.3. Pozarewizyjne wynagrodzenie firm audytorskich 2.4. Modele usług rewizyjnych i pozarewizyjnych 2.5. Luka badawcza 2.6. Metody stosowane w dotychczasowych badaniach Podsumowanie 3. Bankructwo badanego a rewizja finansowa 3.1. Rys historyczny 3.2. Modele teoretyczne bankructwa 3.2.1. Model jednookresowy 3.2.2. Koncepcja modelu ruiny 3.2.3. Model rynkowy 3.2.4. Dekompozycja bilansu 3.3. Wybrane metody stosowane do konstrukcji modeli prognozowania bankructwa 3.3.1. Klasyfikacja metod 3.3.2. Wielowymiarowa analiza dyskryminacyjna 3.3.3. Analiza logitowa 3.3.4. Zastosowanie metod predykcji bankructwa w badaniach światowych 3.3.5. Wady i zalety modeli predykcji bankructwa 3.4. Modele diagnostyczne w Polsce 3.5. Sprawność modeli prognozowania bankructwa 3.5.1. Sprawność I i II rodzaju 3.5.2. Krzywe koncentracji 3.6. Rewizja finansowa i prognozowanie bankructwa 3.6.1. Kontynuowanie działalności przedsiębiorstwa 3.6.2. Związek rewizji finansowej z predykcją bankructwa 3.6.3. Hipoteza pomocnicza 3.6.4. Model odniesienia Podsumowanie 4. Koncepcja badania 4.1. Jednorodność metodyki procesu rewizji 4.2. Kryteria wyboru i metody wykorzystane do weryfikacji hipotez 4.2.1. Kryteria wyboru metody modelowania - hipoteza pomocnicza 4.2.2. Metoda weryfikacji hipotezy głównej 4.3. Dane Podsumowanie 5. Wyniki i wnioski 5.1. Statystyki opisowe zmiennych 5.2. Wyniki estymacji 5.2.1. Weryfikacja hipotezy pomocniczej 5.2.2. Weryfikacja hipotezy głównej 5.3. Ocena wyników - hipoteza pomocnicza 5.3.1. Strategia badania i trafność klasyfikacji modelu 5.3.2. Opinia biegłego rewidenta a jej parametr w modelu 5.3.3. Wielkość próby 5.3.4. Data wniosku o upadłość a data ogłoszenia upadłości 5.3.5. Wpływ założenia o jednorodności metodyki rewizji finansowej na jakość danych 5.3.6. Wygaszanie obowiązku rewizji przed upadłością 5.3.7. Wykorzystanie zmiennej Opinia do prognozowania prawdopodobieństwa bankructwa 5.4. Ocena wyników - hipoteza główna 5.4.1. Bankructwo a usługi firm audytorskich 5.4.2. Perspektywa suwerena 5.4.3. Praktyczne znaczenie wyników 5.4.4. Wnioski - usługi pozarewizyjne 5.5. Ograniczenia wyników 5.6. Dalsze badania Podsumowanie Zakończenie Bibliografia Wykaz tabel i rysunków Załącznik 1. Zestawienie wybranych badań nad bankructwem publikowanych w dostępie otwartym w Polsce Załącznik 2. Zestawienie wybranych badań nad rewizją finansową publikowanych w dostępie otwartym w Polsce Załącznik 3. Zestawienie wybranych metod stosowanych do konstrukcji modeli prognozowania bankructwa Załącznik 4. Wybrane badania nad prognozowaniem bankructwa przedsiębiorstw w Polsce Załącznik 5. Zestawienie zidentyfikowanych wskaźników finansowych zastosowanych do budowy modeli predykcji bankructwa wg badań J.L. Bellovara i in., A.I. Dimitrasa i in. oraz Y.M. Mensaha | |||
 | Bankructwo przedsiębiorstwa a wynagrodzenie firmy audytorskiej | Staszkiewicz Piotr | SGH – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie |
| mestro.pl | od 44.95PLN | ||
 Bankructwo przedsiębiorstwa a wynagrodzenie firmy audytorskiej za 44.95 zł Cena: 44.95 zł Wstęp Na przestrzeni dziejów ludzkość wykształciła umiejętność komunikacji, czyliposługiwania się wiedzą, jej utrwalania i przekazywania, co stanowiło fundamentłączenia się jednostek w grupy. Podobny mechanizm pojawia się w przypadkuprzedsiębiorstwa, które wytworzyło własne sposoby porozumiewania się zotoczeniem, na przykład sprawozdawczość finansową. Sprawozdanie finansowe stanowi zagregowaną informację tworzoną wewnętrznieprzez daną firmę i udostępnianą publicznie w stałych okresach (z regułyrocznych). Tworząc je, przedsiębiorstwo nie uzyskuje - tak jak w przypadkuinformacji prasowej, reklamy czy komunikatu - dużej swobody wypowiedzi. Dziejesię tak, ponieważ zakres, sposób, dokładność i częstotliwość sprawozdawczościfinansowej są nie tylko dostępne publicznie, lecz także określane przezsuwerena . Stąd sprawozdanie finansowe, w przeciwieństwie do zarządczego(sporządzanego na użytek wewnętrzny), jest zrozumiałe dla zewnętrznegoodbiorcy, który na jego podstawie może podejmować decyzje finansowe. Co istotne, decyzje zewnętrznego odbiorcy mogą rzutować na sytuacjęprzedsiębiorstwa, które owo sprawozdanie sporządziło. Co za tym idzie - firmamoże próbować wpływać na odbiorcę przez zmianę informacji w sprawozdaniufinansowym. Wobec tego powyższa informacja niekoniecznie musi być uznana jakorzetelna. Nadużycie zaufania odbiorcy przez przedsiębiorstwo jest związane zasymetrią informacji między przedsiębiorstwem a jego otoczeniem. Najprostszym rozwiązaniem tego problemu byłoby zobowiązanieprzedsiębiorstwa do przedstawienia wszystkich informacji będących podstawąsprawozdania finansowego. Pomijającaspekt wykonalności takiego obowiązku, ujawnienie wszystkich informacjiwewnętrznych o danej firmie powodowałoby utratę jej zdolności do budowaniaprzewagi konkurencyjnej. Dlatego też przyjęto inne rozwiązanie, a mianowicie do relacjiprzedsiębiorstwo-odbiorca sprawozdania finansowego wprowadzono osobę trzecią,czyli biegłego rewidenta, który opierając się na zaufaniu przedsiębiorstwa iodbiorcy, przeprowadza badanie zgodności przedstawionych przez daną firmęsprawozdań finansowych z regułami publicznymi oraz danymi źródłowymi. Takaosoba, by rzetelnie wykonać powierzone zadania, musi mieć pełny dostęp dowszystkich informacji będących podstawą sprawozdania finansowego, ajednocześnie musi utrzymać w tajemnicy wiedzę o przedsiębiorstwie, by nienaruszyć gry rynkowej. W związku z tym niezwykle istotne jest ustalenie zarównoosoby, która będzie pełniła funkcję nadzorcy, jak i sposobu kontroli utrzymaniatajemnicy przez biegłego rewidenta. W tym rozwiązaniu trzeba także określić,kto i w jaki sposób powinien wynagradzać biegłego rewidenta za wykonaną pracę,ponieważ on sam staje się przedsiębiorcą . Stąd celem niniejszego opracowania jest poznanie naukowe kształtowania sięwynagrodzeń na rynku rewizji finansowej między przedsiębiorstwem a firmąaudytorską. W uproszczeniu biegły rewident za wykonaną pracę może być opłacany przezprzedsiębiorstwo lub przez użytkownika sprawozdania finansowego. Stronaodpowiedzialna za wynagrodzenie biegłego rewidenta będzie miała silnyekonomiczny bodziec do kształtowania jego zachowania. Jeżeli przedsiębiorstwopłaciłoby za usługi rewidenta, naruszałoby to zaufanie użytkownika, zaś jeślito odbiorca sprawozdania finansowego byłby odpowiedzialny za jego płacę,mogłoby to prowadzić do problemu określenia sposobu ustalenia ceny i uiszczenianależności. Użytkownicy sprawozdania finansowego nie stanowią jednorodnej grupy, wktórej to szczególną rolę odgrywa właściciel danego przedsiębiorstwa. Dostawcąkapitału dla firmy jest albo właśnie właściciel, albo kredytodawca. Właściciel,m.in. ze względu na kolejność zaspokajania roszczeń, przyjmuje na siebiewiększe ryzyko, zwłaszcza gdy nie pełni funkcji kierowniczej w danej jednostce(lub nie należy do zarządu). W konsekwencji w większości gospodarek światowychbiegły rewident wykonuje usługę weryfikacji na rzecz właścicielaprzedsiębiorstwa, które to staje się płatnikiem. Wówczas do relacji wewnętrznejmiędzy właścicielem a organem zarządzającym (agentem) należy dodać biegłegorewidenta, który mimo że działa na polecenie właściciela, to zostaje opłaconyprzez przedsiębiorstwo. W powyższym modelu to rynek kształtuje cenę usługi. Właścicielereprezentowani przez organy przedsiębiorstwa (zwykle radę nadzorczą lub walnezgromadzenie akcjonariuszy) wybierają świadczącą usługi rewizyjne firmęaudytorską, która w zamian za wynagrodzenie wydaje opinię, czy sprawozdaniefinansowe przedstawia rzetelny obraz sytuacji finansowej badanegoprzedsiębiorstwa. Wprowadzając ten model, zezwolono, by firmy audytorskie świadczyły na rzeczprzedsiębiorstw także inne usługi, co argumentowano tym, że biegły rewidentpod-czas badania uzyskuje wiedzę, która może być wykorzystana do poprawydziałalności danej jednostki oraz poprawy jakości samego badania. Przeciwnicytakiego rozwiązania wskazywali, że przyznanie prawa do świadczenia dodatkowychusług otwiera możliwość wywierania wpływu przez kierownika (zarząd) na opiniębiegłego rewidenta o sprawozdaniach finansowych. Jednak pierwszy argumentprzeważył. W konsekwencji firmy audytorskie działają na dwóch rynkach:rewizyjnym i pozarewizyjnym (doradczym,konsultingowym). Rynek rewizji finansowej nie jest duży, bo w skali światowej wynosikilkadziesiąt miliardów dolarów obrotu (Huw, 2013). Stanowi on jednak fundamentinfrastruktury informacyjnej gospodarki. Stąd jego zaburzenia przenoszą się nainne rynki i do świadomości publicznej, jak na przykład: Cendant (1998), Xerox(2000), Enron (2001), Adelphia (2002), WorldCom (2002) czy AIG (2004). Wobecpowyższego bezpieczeństwo i wiarygodność usługi rewizji finansowej, próczmechanizmu rynkowego, są zapewniane przez nadzór zarówno publiczny, jak iorganizacji zawodowych mających status izb zawodowych. Relacje między przedsiębiorstwami a ich firmami audytorskim stanowiąprzed-miot badań naukowych. Za prekursora w tej dziedzinie uważa się D.A.Simunica (1980), który pierwszy przedstawił ekonomikę funkcjonowania rynkuusług audytorskich. Postawiony przez niego problem badawczy dotyczył związkumiędzy jakością badania a wynagrodzeniem biegłego rewidenta. W późniejszych badaniach zwrócono uwagę, iż wynagrodzenie biegłegorewidenta nie jest jednorodne. Biegły rewident może świadczyć usługi(nierewizyjne lub pozarewizyjne) niezwiązane z badaniem sprawozdań finansowych.W związku z tym rozszerzono pierwotny problem D.A. Simunica, a mianowiciezaczęto zastanawiać się, czy istnieje związek między wynagrodzeniem za badaniesprawozdań finansowych a świadczeniem usług nierewizyjnych i jakością badania.W tym ujęciu badacze zwrócili uwagę na dwa podstawowe przypadki świadczeniausług nierewizyjnych. Po pierwsze, biegły rewident może wykonywać taką usługędla przedsiębiorstwa, w którym nie przeprowadzał rewizji. Po drugie, może onjednocześnie świadczyć usługi rewizyjne i nierewizyjne dla tej samej firmy.Związek między wynagrodzeniem za badanie sprawozdań finansowych a należnościąza usługi pozarewizyjne i jakością badania ma znaczenie przede wszystkim wdrugim przypadku. Dzięki podziałowi na usługi rewizyjne i nierewizyjne badacze odkryli kilkazależności. Po pierwsze, istnieje bodziec ekonomiczny, który sprawia, żeprzedsiębiorstwo kupując dodatkową usługę od biegłego rewidenta podczas badaniaprzez niego sprawozdań finansowych, może chcieć wpłynąć (przez ustaleniewielkości tego wynagrodzenia) na jego opinię. Po drugie, wynagrodzenie z tytułu badania sprawozdań finansowych ma innycharakter niż to za usługi nierewizyjne. Potrzeba rewizji finansowej pojawiasię cyklicznie, ponieważ przedsiębiorstwa tworzą co roku (lub częściej) nowesprawozdania. Zapotrzebowanie natomiast na usługi nierewizyjne występuje wsposób nieregularny. Dlatego też za zbadanie sprawozdania finansowego firmaaudytorska może liczyć na wynagrodzenie, które ma charakter renty. Po trzecie, podczas świadczenia przez rewidenta usług dla jednego przedsiębiorstwazarówno rewizyjnych, jak i nierewizyjnych zachodzi proces transferu wiedzy.Biegły rewident, aby prawidłowo zbadać daną jednostkę, musi zrozumieć iprzeanalizować zachodzące w niej procesy. Wykorzystując wnioski z badania, możewykonać on dodatkowe usługi, które podniosą sprawność działaniaprzedsiębiorstwa. Po czwarte, równoczesne świadczenie przez biegłych rewidentów usługrewizyjnych i nierewizyjnych sprawia, że firma audytorska działa na dwóchrynkach - rewizyjnym i doradczym (konsultingowym). Przy czym pierwszy z nichcharakteryzuje się nadzorem i ograniczonym dostępem, zaś drugi nie podlegakontroli. Stąd firma audytorska może wykorzystywać wiedzę o przedsiębiorstwieuzyskaną na rynku rewizji finansowej, by zdobyć przewagę konkurencyjną na rynkukonsultingowym (tzw. transfer konkurencji). Po piąte, związek między wynagrodzeniem z tytułu badań sprawozdańfinansowych i tym za pozostałe usługi niekoniecznie musi być jednoznaczny.Firmy audytorskie mogą ustalać łączne wynagrodzenie z tytułu zarówno rewizji,jak i innych usług. Pomimo szerokiego spektrum problemów badawczych podjętych przez różnychautorów w dotychczasowych badaniach nie brano pod uwagę sytuacji finansowejprzedsiębiorstwa, m.in. w kontekście jej wpływu na zakup dodatkowych usługfirmy audytorskiej. Przedsiębiorstwo znajdujące się w złej kondycji finansowejmoże wykorzystać nierewizyjne usługi biegłego rewidenta do jej poprawy.Przedsiębiorstwo zaś będące w dobrej sytuacji finansowej ma możliwość nabyciausługi nierewizyjnej, aby lepiej się rozwijać. Stąd decyzja o zakupie usługnierewizyjnych przez daną firmę może mieć bardziej złożony charakter. W istocietransfer wiedzy można podzielić na transfer wiedzy w obszarze operacyjnym(dotyczącym bieżącej działalności przedsiębiorstwa) i na transfer wiedzy wobszarze strategicznym (dotyczącym długookresowego kształtowania działalnościprzedsiębiorstwa). Wobec powyższego podstawowym problemem badawczym podjętym w tej książcejest określenie związku między wynagrodzeniem firmy audytorskiej a jakościąbadania sprawozdania finansowego i sytuacją finansową przedsiębiorstwa. Tak sformułowany problem badawczy wiąże się ze szczegółowymi pytaniami osposób określenia zarówno jakości badania, jak i sytuacji finansowejprzedsiębiorstwa. O jakości rewizji świadczą błędy w badaniu. Biegły rewident formułującopinię 0 sprawozdaniach finansowych, może pomylić się na dwa sposoby. Po pierwsze,może potwierdzić rzetelność sprawozdania, gdy w rzeczywistości jest ononierzetelne. Po drugie, może stwierdzić, że jest ono nierzetelne, choć taknaprawdę spełniało wszystkie wymogi. Błędy te mogą wynikać nie tylko zobiektywnej sytuacji, tj. zastosowanych metod weryfikacji, braku kompetencjirewidenta lub stopnia skomplikowania sprawozdania finansowego, lecz także zumyślnej lub nieumyślnej zmiany nastawienia osoby przeprowadzającej rewizję dooceny ustalonych faktów (związanej m.in. z obawą przed utratą usługdodatkowych), co należy traktować jako przejaw nierzetelności badania. Jednaksprawdzenie przez użytkownika sprawozdania finansowego, czy zmieniło sięnastawienie biegłego rewidenta, jest niemożliwe. Problem pomiaru zmiany nastawienia biegłego rewidenta wiąże się z ochronąinformacji o przedsiębiorstwie. Użytkownik sprawozdania finansowego, byustalić, czy opinia została wydana zgodnie z ustalonymi faktami, musiałby miećdostęp do dokumentacji biegłego rewidenta, która jest poufna. Na podstawie innych zdarzeń można pośrednio wnioskować, czy wypowiedźbiegłego rewidenta była obiektywna. Przykładowe zmienne stosowane wewcześniejszych analizach do uchwycenia jakości pracy biegłego rewidenta to:?typ opinii w zestawieniu z wynagrodzeniem firmy audytorskiej", ?korektabłędów w sprawozdaniach finansowych po wydaniu opinii", ?zmiana wydanejopinii przez rewidenta", ?wyniki kontroli podatkowych", ?powództwaodszkodowawcze" czy ?relacja między wielkością wynagrodzenia z tytułuusług rewizji finansowej i pozostałych usług". W tym badaniu przyjęto jakopunkt odniesienia typ wydanej opinii oraz wynagrodzenie biegłego rewidenta. Do oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa można zastosować różnemetody, na przykład: analizę wskaźników finansowych, informacji agencjiratingowych, ocenę sentymentu. Zarówno w praktyce gospodarczej, jak i wbadaniach naukowych w tym celu wykorzystuje się także modele ukazujące stopieńzagrożenia bankructwem. W konsekwencji główną hipotezę badawczą sformułowano wnastępujący sposób: poziom wynagrodzenia rewizyjnego jest uzależniony odpoziomu wynagrodzenia pozarewizyjnego, prawdopodobieństwa bankructwa i typuopinii. E.I. Altman (1968) został uznany za pioniera badań nad predykcjąbankructwa. W swojej przełomowej pracy przedstawił model, za pomocą któregoproste wskaźniki obliczone na podstawie sprawozdania finansowego sprowadzano dojednej wartości (określanej później jako wartość Z). W zależności od niejprzedsiębiorstwo przydzielano do grupy zagrożonej bankructwem albo o dobrejsytuacji finansowej. Badanie E.I. Altmana zainspirowało wielu badaczy, adyskusja o sposobach predykcji bankructwa jest wciąż wzbogacana o nowe wątki. Wdotychczasowych badaniach można wydzielić trzy obszary poszukiwań: a) teorii opisującej proces bankructwa, b) metody predykcji, c) najlepszego zbioru zmiennych do modelu. Zarówno w pierwotnym badaniu E.I. Altmana, jak i w późniejszych konstruowanomodele na podstawie danych empirycznych, których przeważającą część stanowiłydane finansowe nie tylko zaczerpnięte ze sprawozdań finansowych, lecz takżeobliczone na ich podstawie, jak na przykład wskaźniki finansowe. W uproszczeniusprawozdanie finansowe konkretnego przedsiębiorstwa mogło być opatrzonepozytywną lub inną opinią biegłego rewidenta. Wobec powyższego rzeczywistyobraz sytuacji finansowej danej firmy zależał od sprawozdania finansowego idołączonej opinii biegłego rewidenta. Jeżeli sprawozdanie opatrzono opinią innąniż pozytywna, to obliczone na jego podstawie wskaźniki finansowe mogą byćbłędne. Obliczenie prawidłowych wskaźników na podstawie nieprawidłowychsprawozdań finansowych jest albo niemożliwe z uwagi na naturę modyfikacji opiniiprzez biegłego rewidenta, albo wymaga korekty sprawozdań zgodnie z informacjamizawartymi w opinii. Wskazuje to na merytoryczne znaczenie jakości danych zesprawozdań finansowych do budowy i wykorzystania modeli predykcji. W konsekwencji użycie modelu opracowanego bez uwzględnienia problemujakości danych mogłoby prowadzić do błędnego określenia sytuacji finansowejprzedsiębiorstwa. Ponieważ zarówno w literaturze polskiej, jak i w światowejnie opracowano modelu, w którym uwzględniono by jakość danych, to z głównegoproblemu badawczego wyodrębniono ten problem jako techniczny. Polegał on naskonstruowaniu modelu predykcji, który służył do oceny sytuacji finansowejprzedsiębiorstwa przy uwzględnieniu jakości danych. Powyższe rozwiązanie jestinnowacyjne, gdyż w wybranym sprawnym modelu zastosowano zmienną ?wynik rewizjifinansowej". W konsekwencji należało ustalić zarówno kryteria, napodstawie których wybierano zmienne do modelu, jak i metodę estymacji, a takżesprawdzić, czy rzeczywiście zmienna ?opinia biegłego rewidenta" jestistotna statystycznie. Następnie użyć tego modelu, który spełnia powyższewymogi do określenia sytuacji finansowej badanego przedsiębiorstwa oraz dorozwiązania podstawowego problemu badawczego. W światowych badaniach nad modelami predykcji bankructwa wykorzystywanoopinię biegłego rewidenta zarówno jako jedną z potencjalnych zmiennych, jak iporównywano z nią wynik predykcji. W badaniach, w których brano pod uwagę wynikrewizji finansowej (czyli opinię biegłego rewidenta) jako zmienną składowąmodelu, uzyskano sprzeczne wyniki: w niektórych przypadkach była ona istotna, aw innych nie. Podobnie klasyfikacja danego przedsiębiorstwa na podstawie modeludo grupy o dobrej lub złej sytuacji finansowej nie pokrywała się z opiniami wydanymiprzez biegłych rewidentów na temat wiarygodności sprawozdania finansowego. Sprzeczności ustalone w poprzednich badaniach nie zostały rozstrzygnięte.Podobnie znaczenie jakości danych do oceny prawdopodobieństwa bankructwa niezostało w pełni poznane. Dlatego aby zastosować opisany powyżej model, należałotakże wyjaśnić możliwe przyczyny tychże rozbieżności. Wobec powyższego, by rozstrzygnąć kwestię związku między wynagrodzeniemfirmy audytorskiej a jakością badania sprawozdania finansowego i sytuacjąfinansową przedsiębiorstwa (podstawowy problem badawczy), trzeba określić,jakie znaczenie ma opinia biegłego rewidenta w procesie budowy i wykorzystaniamodelu predykcji bankructwa. Stąd sformułowano hipotezę pomocniczą: wynikrewizji finansowej nie jest istotny dla modelu predykcji bankructwa. Po uzyskaniu modelu uwzględniającego jakość danych poświęcono uwagępodstawowemu problemowi badawczemu. Poprzednie badania nad wpływemwynagrodzenia na jakość badania nie przyniosły jednoznacznych rozstrzygnięć, amianowicie - wyniki niektórych z nich potwierdziły związek międzywynagrodzeniem a rzetelnością biegłego rewidenta, podczas gdy inni badacze nieuzyskali empirycznego uzasadnienia takiej tezy. Rozwiązanie podstawowego problemu badawczego na gruncie naukowym maznaczenie dla sposobu kształtowania przez suwerena zasad postępowania na rynkuregulowanym. Stąd prezentowane badanie wnosi wkład do dyskusji nad sposobemorganizacji i nadzorowania tego rynku. W dalszej części książki przedstawiono podstawowy problem badawczy na tlerynku i badań ekonomicznych, ekonomikę rynku rewizji finansowej, przegląd metodpredykcji bankructwa, opis próby badawczej oraz wyniki badania i ich ocenę. W rozdziale pierwszym omówiono problem badawczy w kontekście zarówno rynkurewizji finansowej w Polsce, jak i jego umiejscowienia w przestrzeni badańekonomicznych. Kończy się on dyskusją dotyczącą siatki pojęciowej. Rozdział drugi dotyczy relacji wynagrodzenia firmy audytorskiej i jejniezależności (jakości badania). Po ukazaniu dyskursu naukowego sformułowanogłówną hipotezę badawczą. Rozdział trzeci poświęcono przeglądowi piśmiennictwa w zakresie predykcjibankructwa oraz rewizji finansowej. Rozdział ten otwiera dyskusja i systematykaprac nad predykcją w podziale na nurt teoretyczny i a-teoretyczny. Pozaprezentowaniu literatury światowej poruszającej opisywany wątek, omówionozakres prac w polskim piśmiennictwie. Studia nad modelami predykcyjnymi zostałyporównane z dorobkiem prac w zakresie rewizji finansowej. Na podstawiezestawienia podobieństw i różnic zaproponowano zarówno metodę, jak i pomocnicząhipotezę badawczą. Rozdział trzeci zamyka dyskusja na temat wyboru zmiennych domodelu oraz ich przegląd w kontekście prac polskich i światowych. W rozdziale czwartym Czytelnik znajdzie opis materiału statystycznego ispecyfikację modelu zastosowanego do weryfikacji głównej hipotezy badawczej. W rozdziale piątym przedstawiono wyniki badań zawartych w niniejszejksiążce i ich ocenę. Spis treści: Wstęp1. Problem badawczy na tle rynkurewizji finansowej i ekonomii1.1.Problem badawczy a rynek rewizji finansowej w Polsce1.1.1. Strukturarynku rewizji finansowej1.1.2.Zakres przedmiotowy badania1.2. Problembadawczy a nauki ekonomiczne1.2.1.Instytucjonalizm1.2.2.Przedsiębiorstwo i polityka ekonomiczna1.3.Siatka pojęciowa1.3.1.Rewizja finansowa, rewident oraz firma audytorska1.3.2.Sprawozdanie, raport i opinia biegłego rewidenta1.3.3.Upadłość a bankructwoPodsumowanie 2. Wynagrodzenie a niezależność firmyaudytorskiej2.1.Jakość badania a wynagrodzenie audytora2.2.Podstawowe modele wynagrodzenia audytora2.2.1. Mo del Simunica2.2.2. Model DeAngelo2.2.3. Przydatnośćmodeli Simunica i DeAngelo w polskich warunkach2.3.Pozarewizyjne wynagrodzenie firm audytorskich2.4.Modele usług rewizyjnych i pozarewizyjnych2.5. Lukabadawcza2.6.Metody stosowane w dotychczasowych badaniachPodsumowanie 3. Bankructwo badanego a rewizjafinansowa3.1. Ryshistoryczny3.2.Modele teoretyczne bankructwa3.2.1.Model jednookresowy3.2.2.Koncepcja modelu ruiny3.2.3.Model rynkowy3.2.4.Dekompozycja bilansu3.3.Wybrane metody stosowane do konstrukcji modeli prognozowania bankructwa3.3.1.Klasyfikacja metod3.3.2.Wielowymiarowa analiza dyskryminacyjna3.3.3.Analiza logitowa3.3.4.Zastosowanie metod predykcji bankructwa w badaniach światowych3.3.5.Wady i zalety modeli predykcji bankructwa3.4.Modele diagnostyczne w Polsce3.5.Sprawność modeli prognozowania bankructwa3.5.1.Sprawność I i II rodzaju3.5.2.Krzywe koncentracji3.6.Rewizja finansowa i prognozowanie bankructwa3.6.1.Kontynuowanie działalności przedsiębiorstwa3.6.2.Związek rewizji finansowej z predykcją bankructwa3.6.3.Hipoteza pomocnicza3.6.4.Model odniesieniaPodsumowanie 4. Koncepcja badania4.1.Jednorodność metodyki procesu rewizji4.2.Kryteria wyboru i metody wykorzystane do weryfikacji hipotez4.2.1.Kryteria wyboru metody modelowania - hipoteza pomocnicza4.2.2.Metoda weryfikacji hipotezy głównej4.3. DanePodsumowanie 5. Wyniki i wnioski5.1.Statystyki opisowe zmiennych5.2.Wyniki estymacji5.2.1. Weryfikacjahipotezy pomocniczej5.2.2.Weryfikacja hipotezy głównej5.3. Ocenawyników - hipoteza pomocnicza5.3.1.Strategia badania i trafność klasyfikacji modelu5.3.2.Opinia biegłego rewidenta a jej parametr w modelu5.3.3.Wielkość próby5.3.4.Data wniosku o upadłość a data ogłoszenia upadłości5.3.5.Wpływ założenia o jednorodności metodyki rewizji finansowej na jakość danych5.3.6.Wygaszanie obowiązku rewizji przed upadłością5.3.7.Wykorzystanie zmiennej Opinia do prognozowania prawdopodobieństwa bankructwa5.4. Ocenawyników - hipoteza główna5.4.1.Bankructwo a usługi firm audytorskich5.4.2.Perspektywa suwerena5.4.3.Praktyczne znaczenie wyników5.4.4.Wnioski - usługi pozarewizyjne5.5.Ograniczenia wyników5.6.Dalsze badaniaPodsumowanie ZakończenieBibliografiaWykaz tabel i rysunków Załącznik1. Zestawienie wybranych badań nad bankructwem publikowanych w dostępieotwartym w PolsceZałącznik2. Zestawienie wybranych badań nad rewizją finansową publikowanych w dostępieotwartym w PolsceZałącznik3. Zestawienie wybranych metod stosowanych do konstrukcji modeli prognozowaniabankructwaZałącznik4. Wybrane badania nad prognozowaniem bankructwa przedsiębiorstw w PolsceZałącznik5. Zestawienie zidentyfikowanych wskaźników finansowych zastosowanych do budowymodeli predykcji bankructwa wg badań J.L. Bellovara i in., A.I. Dimitrasa i in.oraz Y.M. Mensaha | |||
![Ochrona zdrowia w Polsce z punktu widzenia filozoficznoprawnego - Marek Woch [KSIĄŻKA] - Marek Woch](http://cdn.pozycjonowanie.cloud/5/5-ochrona-zdrowia-w-polsce-z-punktu-widzenia-filozoficznoprawnego-marek-woch-ksiazka-marek-woch.jpg)
